Pagina's

dinsdag 27 december 2016

De kerststal (in openbare gebouwen): onschuldige traditie of hypocrisie?

Na de commotie over de kerststal in het gemeentehuis in Holsbeek, denk ik dat het tijd is om het debat aan te gaan over de bevoorrechte plaats die bepaalde religieuze tradities in onze huidige maatschappij hebben.

In eerste instantie begrijp ik wel dat mensen verontwaardigd zijn dat er een probleem wordt gemaakt over een onschuldig kerststalletje, dat al jarenlang zonder problemen een plaatsje kreeg in het gemeentehuis. Waarom zouden we onze normen en waarden moeten aanpassen? Omdat er steeds meer moslims deel uitmaken van onze maatschappij? Zijn onze westerse normen en waarden niet superieur?  Dus waarom zouden we die aanpassen?
Mijn antwoord is dan: ja, onze westerse normen en waarden zijn inderdaad superieur... MAAR wat zijn die waarden dan juist?  De belangrijkste waarden die we ons willen toeëigenen zijn volgens mij de volgende: democratie, vrijheid van meningsuiting, scheiding tussen kerk en staat, vrijheid van de beleving van zijn eigen seksualiteit en seksuele geaardheid, gelijkheid tussen man en vrouw.
Helaas zijn we in het westen zelf niet erg consequent wat betreft deze normen en waarden. Deze waarden zouden onze beslissingen moeten bepalen. Het plaatsen van een kerststalletje, dat onlosmakelijk verbonden is met het christendom, mag dan wel een deel van de Belgische en bij uitbreiding westerse cultuur zijn, het plaatsen hiervan in een gemeentehuis ondermijnt de scheiding tussen kerk en staat. Het geeft op zijn minst de indruk dat het christendom de voorkeur draagt en misschien ook dat christenen bevoordeeld worden. Jaren geleden werden om dezelfde redenen reeds de kruisbeelden weggehaald uit rechtzalen. En terecht. Dezelfde argumenten werden niet lang geleden ook gebruikt om te pleiten voor neutraliteit aan de loketten in het gemeentehuis. Toen werd dat geïnterpreteerd als een hoofddoekenverbod, maar het gold even goed voor een ketting met een kruisje aan. Bij deze pleit ik dus voor een 'kerststalverbod'. (weliswaar alleen in gemeentehuizen en andere gebouwen van de overheid) Alleen zo kunnen we garanderen dat iedereen, ongeacht zijn of haar overtuiging, zich gelijk behandeld voelt. En we mogen dit niet als een 'laffe toegeving aan de moslims' beschouwen. Dit is gewoon het trouw blijven aan onze eigen vooropgestelde waarden die de vrijheden van iedereen garanderen. Daarbij is het ook fout om te denken dat alle niet-moslims wel te vinden zijn voor een kerststal. Een atheïst kan evenzeer persoonlijk bezwaren hebben tegen een kerststal.

Nu hoor ik u al denken: waar mag er dan nog wel een kerststal staan? Mag er op onze markten en pleinen nog een kerststal staan?
Ik denk dat het antwoord 'ja' is. Een gemeente mag gerust gedurende een bepaalde periode, een plaats ter beschikking stellen van een bepaalde groepering of religieuze groep, in dit geval dan een kerk die een kerststal kan plaatsen. Maar als dit kan voor een kerststal met Kerstmis, moet die ook kunnen voor andere levensbeschouwelijke feesten, al dan niet christelijke. Het zou dus ook mogelijk moeten zijn om bvb tijdens het Suikerfeest (Islamitisch), Jom Kippoer (Joods), Parinirvana (Boeddhistisch) of op de dag van de vrijzinnigheid, een plaats op een grote markt ter beschikking te stellen van de groepering of gemeenschap in kwestie. Dit zou een stap in de goede richting zijn én minderheden zouden zich misschien minder als tweederangsburgers behandeld voelen.

Als we deze lijn nog verder zouden doortrekken, zouden we ook eens kunnen nadenken of bepaalde feesten zoals de eerder vernoemde, niet erkend zouden kunnen worden als officiële feestdag. Eventueel in de plaats van bepaalde christelijke feestdagen (Bvb.:Pinksteren, Maria Hemelvaart, O.L.H.Hemelvaart). Helaas vrees ik dat  men in Vlaanderen (en dus ook België) nog lang niet klaar is om het daarover te hebben. Gelukkig veranderen opvattingen snel met de veranderende 'Zeitgeist'. Wat nu niet bespreekbaar is, is dat misschien wel binnen een aantal jaren.